Beleidsmatige samenvatting

Samen bouwen we op Nissewaard

Inleiding
Voor u ligt de programmabegroting 2024-2027. Deze programmabegroting is een uitwerking van de perspectiefnota 2024. De keuzes die in de perspectiefnota zijn gemaakt en waarover de gemeenteraad heeft besloten, zijn in deze programmabegroting verder uitgewerkt.

Sluitende begroting door bezuinigingen
Het is ook dit jaar gelukt om een sluitende begroting te presenteren. Dit keer ging dat echter niet zonder slag of stoot. We verkeren in financieel zwaar weer.

Het uitblijven van een voldoende adequate oplossing vanuit het Rijk voor het financieel ravijn in 2026, maar ook de financiële tekorten bij de jeugdhulp en CAO-verhogingen zorgen ervoor dat Nissewaard – net als vele gemeenten in Nederland – zich dit jaar sinds lange tijd helaas genoodzaakt ziet om bezuinigingsmaatregelen door te voeren. Met pijn in het hart.

Het mag dan een troost zijn dat 80% van de gemeenten ook met financiële problemen kampt, maar bezuinigen doet pijn en vraagt lastige keuzes. Keuzes die bij de Perspectiefnota aan de gemeenteraad zijn voorgelegd en waarmee de raad heeft ingestemd, en die nu in deze begroting zijn opgenomen. Waarbij we hopen balans te hebben gevonden tussen de beschikbare middelen en het fijn wonen, werken en leven in Nissewaard. Maar die wel op alle onderdelen van de gemeentebegroting gevolgen heeft. Alle inwoners zullen er helaas iets van merken; in de lasten, in de buitenruimte en de voorzieningen in het sociaal domein.

Vanzelfsprekend is ook kritisch naar de gemeentelijke organisatie gekeken. Ook hierop wordt bezuinigd. De ambtelijke organisatie heeft een taakstelling gekregen waarbij door efficiënter en effectiever werken én zaken anders te organiseren, geld bespaard moet worden. Dit zal impact hebben op de omvang van het ambtelijk apparaat, waar de ervaren werkdruk reeds hoog is. Het zal onmiskenbaar ook gevolgen hebben op wat we kunnen doen, hoe we dat doen en waarvoor we ons inzetten. Niet alles is mogelijk, zeker ook rekening houdend met de krappe arbeidsmarkt. Goede uitvoering van beleid blijft onze prioriteit.

We blijven investeren
Tegelijkertijd gaan we niet bij de pakken neerzitten. Iedere Nissewaarder moet kunnen blijven bouwen op een veilige en leefbare gemeente. We blijven onze wettelijke taken uitvoeren. We blijven bouwen aan onze gemeente. Zo willen we Nissewaard verder vooruit brengen naar een aantrekkelijke, vitale, toekomstbestendige woon- en werkgemeente in 2040.
Ondertussen staat Nissewaard voor een aantal grote uitdagingen, te denken valt aan New Town problematiek, zoals een snel dalende sociaaleconomische ontwikkeling, achterblijvende woonaantrekkelijkheid en toenemende problematiek op het gebied van leefbaarheid en veiligheid in de oudste wijken, die nu massaal hun houdbaarheidsdatum bereiken en staan voor een stevige vervangingsopgave. Daar kunnen we en willen we niet van weglopen. En daarin moeten we dus blijven investeren.

Rijk moet over de brug komen: Je gemeente doet er alles aan!
In de tussentijd gaan we onverminderd door met de onderhandelingsstrategie van de VNG om het Rijk bewust te maken van de uitdagingen waar gemeenten voor staan. Gemeenten krijgen steeds meer taken en steeds minder geld van het Rijk. Zonder ingrijpen zal onze omgeving blijvende schade oplopen. Dit raakt ons allemaal. Wij accepteren niet dat de kwaliteit van leven in onze gemeenschappen wordt uitgehold. Het is onze plicht om goed voor onze inwoners te zorgen, maar zonder financiële steun vanuit het Rijk wordt dit steeds moeilijker. Investeren in gemeenten is geen luxe maar bittere noodzaak!

Samen bouwen op Nissewaard!
We zien dat de financiële positie Nissewaard onze aandacht continu zal blijven vragen. Het wispelturige Rijksbeleid helpt hier niet bij. Dat maakt dat we keuzes zullen moeten blijven maken om de gemeente nu en in de toekomst financieel gezond te blijven houden. Financiële stabiliteit is belangrijk om te kunnen anticiperen op toekomstige veranderingen in het financiële beeld, maar vooral ook om te kunnen blijven investeren in Nissewaard, onze inwoners en ondernemers, zodat we een gemeenten waarin het fijn is te werken, wonen en leven: nu én in 2040.

Zoals ook in de perspectiefnota was opgenomen, blijft het belangrijk dat wij – college en raad
samen – gedurende deze periode elkaar vast blijven houden en ons blijven voorbereiden op financieel heftige tijden maar tegelijkertijd onze mooie ambities voor een aantrekkelijke, vitale toekomstbestendige woon- en werkgemeente in 2040 vasthouden. Dit betekent dat we de balans zoeken tussen de noodzakelijke bezuinigingen enerzijds en de nodige investeringen in onze gemeente anderzijds. We willen niet dat we door de bezuinigingen stil komen te staan. Samen bouwen we op Nissewaard!

Bestuur en dienstverlening
Digitale dienstverlening
In 2025 werken wij verder aan de opgave digitale toegankelijkheid om in 2026 te voldoen aan de Wet digitale overheid (Wdo) en verschillende Europese richtlijnen. De hoofdwebsite Nissewaard.nl wordt verder ontwikkeld volgens de uitgangspunten van de contentwijzer. Websites waar de gemeente volledig voor verantwoordelijk is, applicaties en mobiele apps worden - gefaseerd en op basis van prioriteit - aangepast op basis van de toegankelijkheidseisen. Daarnaast wordt ingezet op lokale inclusie zoals het gebruik van representatief beeldmateriaal, toegankelijke informatie voor mensen met beperkingen en informatie die aansluit bij verschillende culturen, waarden en normen.

Burgerzaken
De inwoners van Nissewaard kunnen bij Burgerzaken terecht voor veel producten, zoals het vernieuwen van reisdocumenten en rijbewijzen, uittreksels aanvragen, een geboorte aangeven of een nieuw adres doorgeven. Steeds meer producten kunnen in 2025 via het digitale loket worden aangevraagd. Persoonlijk contact met de gemeente blijft echter mogelijk of is zelfs noodzakelijk als voor een aanvraag de identiteit van de aanvrager dient te worden vastgesteld.
We zetten in op het continu verbeteren van de basisregistratie personen (BRP), een primaire taak van de gemeente als beheerder van de BRP. Binnen die taak valt ook het opsporen en voorkomen van identiteits- en adresfraude. Een integrale aanpak van de adresonderzoeken met ketenpartners is hierbij het uitgangspunt.

Organisatieontwikkeling en aantrekkelijk werkgeverschap
Flexibel, integraal en toekomstgericht. Dat willen we als gemeentelijke organisatie zijn. Dat móeten we als gemeentelijke organisatie zijn. Dat vraagt de complexe omgeving waarin we werken en de opgaven waarvoor we staan. Dit vraagt van onze medewerkers om daar flexibel en adaptief op in te kunnen spelen. Met nieuwe energie gaan we aan de slag met een doorontwikkeling van onze organisatie, waarbij we in 2025 nadrukkelijk in zullen zetten op de thema’s ‘Dialoog en samenwerking’ en ‘Versimpeling’ zodat we efficiënter en effectiever, maar ook integraler werken. Een werkwijze waarmee we onder meer ook de taakstelling op de organisatie willen realiseren, én ondertussen goede dienstverlening blijven houden en het beleid goed blijven uitvoeren.

De basis van onze organisatie wordt gevormd door onze medewerkers. Zij zetten zich iedere dag in om Nissewaard, samen met inwoners en bedrijven, een mooiere plek te maken om te leven, te werken en te recreëren. Daar zijn we trots op. In ons coalitieakkoord ‘Samen bouwen op Nissewaard’ is aangegeven dat we graag ‘een aantrekkelijk werkgever met een goede werksfeer zijn’. We vinden het belangrijk om onze medewerkers een omgeving te bieden waar zij zich thuis voelen, ruimte krijgen om te leren en zich te ontwikkelen en meer verantwoordelijkheden krijgen. In het strategisch personeelsbeleid 2024-2027 zijn de thema’s “Werven en Boeien”, “Leren en Ontwikkelen” en “Gezond en in Balans” vastgesteld als de drie prioriteiten om onze personeels- en organisatiedoelstellingen te bereiken.

Regionale samenwerking
Nissewaard kenmerkt zich als een gemeente van stad en land naast het havengebied, waarbij verschillende sociaaleconomische vraagstukken de gemeentegrenzen overstijgen. Met andere overheden en partners versterken we het onderwijsaanbod (zorg en techniek), starten we samenwerkende leerwerkbedrijven en nieuwe leerlijnen, zien we de mogelijkheden voor circulair ondernemerschap en geven we ruimte aan recreatieve initiatieven in een aantrekkelijk landschap waarin toekomstbestendige landbouw mogelijk is. Vanuit de samenwerking Zuid-Hollandse Delta is succesvol, naast de reeds lopende Regiodeal, een tweede RegioDeal met het rijk overeengekomen, waarbij nauw samengewerkt is met provincie Zuid-Holland en Waterschap Hollandse Delta. Kern van de RegioDeal is dat de samenwerking met ondernemers en onderwijsinstellingen een stap verder gebracht wordt, wat ook tot uitdrukking zal komen in de wijze waarop de governance rondom projecten en initiatieven wordt georganiseerd. De meer stedelijke vraagstukken nabij het Havengebied worden in samenwerking met andere New Town-gemeenten opgepakt. Met de gemeenten Zoetermeer, Capelle aan den IJssel en Almere en het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn afspraken gemaakt om duidelijkheid over knelpunten en kansen te krijgen. Ons doel is om structureel extra middelen uit het gemeentefonds te verkrijgen om de vervangingsopgave en de sociaal-economische problematiek het hoofd te kunnen bieden. Daarnaast zullen we aanspraak blijven maken op andere fondsen of financieringsbronnen. We blijven inzetten op een aantrekkelijk en gedifferentieerd woonaanbod door afspraken te maken in het Samenwerkingsverband Wonen – regio Rotterdam. Met de MRDH-gemeenten werken we samen voor het behoud en de uitbreiding van goed OV in de regio, zijn de eerste stappen gezet om de metro-busstations op te knappen en is een aanpak ontwikkeld om met de ondernemers en BIZ-besturen de bedrijventerreinen beter benutten. Rond de maatschappelijk opvang en zorg wordt op de Zuid-Hollandse Eilanden een extra impuls gegeven aan de samenwerking met de zorgverzekeraar en zijn er kansen om door preventie de druk op betaalde zorg te verminderen.

Schoon, heel en veilig
Vervangingsopgave
De openbare ruimte is het visitekaartje van Nissewaard. Ze vormt de publieke verblijfs- en ontmoetingsplek, bepaalt de leef- en woonomgeving en draagt bij aan de algemene gezondheid, sociale veiligheid en welzijn. Wij vinden het belangrijk hierin te blijven investeren, waarbij de verbinding wordt gezocht met duurzaamheid en ecologie. De grootste uitdaging waar we nog steeds voor staan is het herstraten van de jaren negentig wijken en de reconstructies van de eerste wijken uit de groeikernperiode. Dit vraagt om een integrale beheeraanpak en vertaalt zich de komende jaren in grote reconstructies in de wijken. Door te werken aan vervangingsopgave blijven de onderhoudskosten op de lange termijn beperkt.

In 2025 komt de focus met name te liggen op het voorbereiden van de werken van groot onderhoud en vervangingen van het uitvoeringsplan 2025 – 2034. In dit uitvoeringsplan zijn vervangingen en groot onderhoud opgenomen van onder andere wegen, bruggen, openbare verlichting, beschoeiingen, verkeersinstallaties, duikers, groen en speelplaatsen. De huidige marktomstandigheden zorgen er wel voor dat toegekende budgetten en investeringskredieten onder druk komen te staan. Mede daarom zal in 2025 ook verder gewerkt gaan worden aan een plan voor een financieel toekomstbestendig beheer voor Nissewaard en het opstellen van een nieuw gemeentelijk Watertakenplan.

Kwaliteitsimpuls in de De Akkers, De Hoek en Waterland
Het combineren van sociale maatregelen en fysieke ingrepen in wijken zorgt voor een kwaliteitsimpuls. We maken de wijken hiermee leefbaarder en de sociale cohesie wordt bevorderd.
De wijken De Akkers, Waterland en De Hoek krijgen een kwaliteitsimpuls. In 2023 zijn wijkatlassen
opgesteld, waarin aandacht is besteed aan verschillende vraagstukken op het gebied van
ontmoeting, zorg, beheer, veiligheid en verkeer. De komende jaren krijgt dit een vervolg.

Accommodaties en parkeren
In 2025 worden per vastgoedobject de Erkende Maatregelen Lijst rijksoverheid (EML) verduurzamingsmaatregelen gepland volgens de meerjaren onderhoudsplannen. Zo kan verduurzaming en planmatig onderhoud integraal worden uitgevoerd. Vervolgens wordt invulling gegeven aan de verdere optimalisatie van het gebruik van het gemeentelijk vastgoed door de plaatsing van zonnepanelen en andere aanvullende EML maatregelen. Dit levert een bijdrage aan de ambitie om in 2050 energieneutraal te zijn en om de energielasten verder te verlagen.

Het maatschappelijk deel van de vastgoedportefeuille wordt geoptimaliseerd door continue aansluiting te vinden bij de behoefte aan vierkante meters. Het optimaliseren van vraag en aanbod van huisvesting moet leiden tot het vergroten van een efficiëntere inzet van het beschikbare vastgoed en de daarbij noodzakelijke financiële instandhoudingsmiddelen. Een belangrijk aandachtspunt voor Vastgoed in 2025 blijft de ontwikkelingen in het kader van het IHP, die ook gekoppeld zijn aan de ontwikkelingen van NS2040. Hierbij is het voornemen om multifunctionele gebouwen neer te zetten voor verschillende gebruikers.

Voor Parkeerbeheer geldt dat in de afgelopen jaren is geïnvesteerd in gastvrij parkeren door implementatie van het kenteken-parkeren en de realisatie van het digitaal loket. In 2025 wordt verder gewerkt aan gastvrij parkeren door de realisatie van een OV P+R en fietsenstalling in Spijkenisse. Daarnaast worden mogelijkheden voor uitbreiding van de truckparking verder onderzocht in samenwerking met de provincie en wordt doorgegaan met het verduurzamen van de parkeergarages door de verlichting compleet te vervangen door LED.

Veiligheid
De aanpak van jeugdoverlast en preventie op jeugdcriminaliteit heeft hoge prioriteit. Essentieel is hierbij de samenwerking tussen het team openbare orde en veiligheid, de jeugdboa’s en de politie.

Het thema van Zorg en Veiligheid wordt verder opgezet. Enerzijds wordt er vanuit beleidsmatig perspectief gestart met het opstellen van een beleidskader waarin een missie, een visie, strategische doelstellingen en aandacht voor de beleidsthema’s die onder zorg en veiligheid vallen worden vastgelegd. Deze beleidsthema’s zijn wonen, huiselijk geweld en GGZ. Anderzijds wordt op uitvoeringsniveau verdergegaan met het versterken van de interne samenwerking door middel van doorontwikkeling van de thematafels en uiteindelijk de regietafel.

De huidige aanpak van ondermijning voorziet in preventie door middel van bewustwording bij bedrijven, instellingen en woningbouwcorporaties. Aan de repressieve kant is er de samenwerking met het RIEC en de politie. Gezamenlijk wordt ingezet op de ‘bestrijding’ van ondermijnende criminaliteit en waar het kan worden naast het strafproces bestuurlijke maatregelen ingezet. Door steeds veranderende wetgeving, zoals de omgevingswet en de Wet Bibob, moeten de beleidsregels Bibob aangepast worden. Vaststelling daarvan wordt beoogd in 2025.

De bijdrage aan de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR) stijgt de komende jaren fors. Dit is conform de afspraken met betrekking tot de nieuwe financieringssystematiek. Het Algemeen Bestuur gaat in gesprek met de VRR om te komen tot een gewenst resultaat voor de begroting van 2025/2026.

Het is gebleken dat de inzet van de horecastewards een positief effect hebben op de veiligheid en het veiligheidsgevoel. De horecastewards blijven daarom aanwezig in en rondom de horeca in Spijkenisse in de weekenden. Het actief aanspreken van mensen die tegen gevels hangen, het voorkomen van vechtpartijen, het verlenen van eerste hulp en de samenwerking met het politie basisteam Nissewaard blijven de voornaamste werkzaamheden.

Duurzaam ontwikkelen en wonen
Ontwikkelen en wonen
Nissewaard heeft te maken met sociaaleconomische, maatschappelijke, ruimtelijke en infrastructurele vraagstukken die op elkaar inwerken. De ambitie van het ontwikkelperspectief Nissewaard naar 2040 is het worden van een aantrekkelijke stad, waar het plezierig is om te wonen, te werken, te ontmoeten en te recreëren. Tegelijkertijd is er volop aandacht om de kernen in haar landschappelijke omgeving vitaal en krachtig te houden. Door in samenhang te werken aan meer gedifferentieerd wonen, het versterken van de economie en het onderwijs, het verbeteren van de (interne) bereikbaarheid en meer gebruik te maken van het groen wordt een impuls gegeven aan de gewenste ontwikkeling van Nissewaard.

Nissewaard, en Spijkenisse in het bijzonder als ex-groeikern, heeft een meer gebalanceerde en diverse woningvoorraad nodig. Hierdoor kunnen huidige inwoners doorstromen binnen Nissewaard en zijn we aantrekkelijk voor starters en nieuwe doelgroepen. Er wordt ingezet op meer geschikte huisvesting voor ouderen en op specifieke (betaalbare) woningsegmenten. Op verschillende plekken worden woningen toegevoegd, zoals: transformatie van bestaande panden naar woningen voor jongeren, eerst en vooral in het stadscentrum. Er komt nieuwbouw in de directe omgeving van Metro-busstation Centrum en onderzocht wordt wat de ontwikkelmogelijkheden zijn voor het huidige Spijkenisse Medisch Centrum en het naastgelegen parkeerterrein. Met de plannen Vredehofstraat en Nieuw Zuid wordt de zuidelijke rand van het Centrum versterkt. Om tot realisatie van kenmerkende initiatieven zoals Haven Noord en de ontwikkelingen nabij Metro-busstation Centrum te komen is er aansluiting bij provinciale- en Rijksinstrumenten. Tevens wordt een kwaliteitsimpuls gegeven aan de wijken De Hoek, Waterland, De Akkers en is er de gebiedsontwikkeling Noord, beginnend met de verbouw van het kantoorgebouw aan de Hoogwerfsingel tot wonen. Wonen is meer dan alleen gebouwen neerzetten. Het vergroenen van de omgeving en het gebruikmaken van voorzieningen zoals het park in het centrum dragen bij aan de ontmoeting en het verblijfsklimaat wat de leefbaarheid versterkt. De economische belangen worden benadrukt door het versterken van het kernwinkelgebied, het toevoegen van gemengde functies van wonen en werken in gebiedsontwikkelingen en het met de ondernemers beter benutten en mogelijk uitbreiden van de bedrijventerreinen. Hiermee wordt de balans van wonen en werken, ook in relatie tot het havengebied versterkt.

Wij beseffen dat we deze uitdagingen niet alleen aankunnen en zijn ons zeer bewust van onze omgeving waarin de bouw- en energiekosten en de inflatie de initiatieven onder druk hebben gezet. Daarnaast verandert de samenleving in een razendsnel tempo en verwachten onze inwoners en partners dat de overheid duidelijk is en betrouwbare informatie ter beschikking stelt. Wij willen dat initiatiefnemers en inwoners zich serieus genomen voelen omdat wij hen actief betrekken bij (de voorbereiding van) besluiten en goed op de hoogte zijn van wat er speelt in de samenleving. We moedigen waardevolle, creatieve en innovatieve ideeën uit de samenleving aan, omdat deze bijdragen aan wat goed is voor Nissewaard voor nu en op langere termijn.

Aanvullend op het ontwikkelperspectief Nissewaard naar 2040 is gewerkt aan een ontwikkelperspectief Vitale Kernen. Het ontwikkelperspectief Vitale Kernen richt zich met name op de manier waarop de kernen vitaal kunnen zijn en blijven. Complexe ruimtelijke ontwikkelingen in de kleine kernen worden - met gebruik van de methodiek van Nissewaard naar 2040 - integraal en gebiedsgericht opgepakt. Voorbeelden hiervan zijn de woningbouwontwikkelingen in Heenvliet, Zuidland, Abbenbroek en Simonshaven. Er is tevens aandacht voor het landelijk gebied waar naast natuur ruimte is voor een toekomstbestendige landbouw. Het ontwikkelperspectief Nissewaard naar 2040 en het ontwikkelperspectief Vitale kernen vormen gezamenlijk een basis voor de Omgevingsvisie.

Duurzaamheid
De gemeente heeft een grote uitdaging op het gebied van duurzaamheid. In lijn met het landelijk Klimaatbeleid, de Nationale Klimaatadaptatiestrategie, het landelijk kader Circulariteit en ons lokale Programmaplan Duurzaamheid 2023-2024 is het onze ambitie om in 2050 energieneutraal, aardgasvrij, klimaatbestendig, waterrobuust en circulair te zijn. Samen met inwoners, mede-overheden en ondernemers zetten we onze schouders eronder om deze ambitie en de (tussen) doelen op de weg daar naartoe te realiseren. Hiertoe voeren we een breed scala aan inspanningen uit. Zo zetten we onder andere in op het realiseren van meer lokale opwek van duurzame energie op daarvoor geschikte daken en parkeerterreinen, door een Dakenstrategie te ontwikkelen. In (delen van) de wijken De Hoek en Akkers-Vogelenzang geven we uitvoering aan de vastgestelde warmteprocesplannen en in de kernen Heenvliet, Geervliet en Abbenbroek starten we, samen met de bewoners en ondernemers, met het onderzoeken van de mogelijkheden om in de toekomst over te stappen op een duurzaam alternatief voor aardgas. Ook blijven we energiebesparing in woningen en gebouwen stimuleren, onder andere door de inzet van energiecoaches en een isolatie-aanpak. Huishoudens in energiearmoede helpen we om hun energierekening te verlagen. De Landelijke maatlat groene klimaatadaptieve bebouwde omgeving integreren we in onze reguliere werkprocessen. Ook helpen we met het Actieplan Groene Tuinen onze inwoners om hun eigen tuinen te vergroenen. En we werken samen met partners aan het realiseren van het Circulair Centrum Nissewaard. Voor de periode 2023-2025 heeft het Rijk aan ons middelen beschikbaar gesteld om de taken en rollen vanuit het Klimaatakkoord uit te kunnen voeren. De gemeente is in afwachting van duidelijkheid over de hoogte middelen voor de uitvoeringslasten en investeringskosten voor de uitvoering van het Klimaatakkoord voor de periode 2026-2030. Voor de taken vanuit het Deltaprogramma Klimaatadaptatie ontvangt de gemeente geen middelen van het Rijk. Het Rijk verwacht van de gemeente dat we klimaatadaptieve maatregelen integreren in onze reguliere werkprocessen en meekoppelen bij nieuwbouw- en herstructureringsprojecten.

Omgevingswet
Op 1 januari 2024 is de wet in werking getreden. Vooralsnog heeft dit op het gebied van vergunningverlening geen noemenswaardige problemen opgeleverd. Echter zijn we er nog niet. Het opstellen van een integrale, gebied dekkende Omgevingsvisie en een Omgevingsplan is voorlopig nog niet gereed en zal, gezien de complexiteit, een doorlooptijd hebben tot 2027 voor wat betreft de Omgevingsvisie en tot 2032 voor wat betreft het Omgevingsplan. Eerder heeft de raad een plan vastgesteld waarin is uitgewerkt hoe we dit gaan oppakken.

De structurele financiële effecten van de Omgevingswet blijven nog onzeker. Deze hangen immers af van de wijze waarop wij als decentrale overheid gebruik maken van de extra ruimte en keuzemogelijkheden die de Omgevingswet biedt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de beslissing om al dan niet ‘flitsvergunningen’ in te voeren of bepaalde zaken vergunning vrij te maken. Dit betekent dat de implementatie van de wet niet per 1 januari 2024 voltooid was, maar de daadwerkelijke implementatie dan pas is begonnen.

Bereikbaarheid
Om prettig te kunnen wonen, werken, ondernemen en recreëren, is een goede bereikbaarheid van groot belang. Maar Nissewaard ligt op een eiland en dat zorgt regelmatig voor (nieuwe) uitdagingen. Daarom zal ook in 2025 de lobby voor een robuuste bereikbaarheid, zoals een A4- of N4-Zuid, worden voortgezet. Naast de externe ontsluiting van Nissewaard zijn er ook lokale opgaven die aandacht vragen. Zoals verkeersveiligheid, fietsgebruik en openbaar vervoer.

Met aanstaande renovaties van bruggen en tunnels wordt aandacht gevraagd voor maatregelen bij de wegbeheerders (Provincie Zuid-Holland en Rijkswaterstaat). Daarbij wordt bijzondere aandacht gevraagd voor de bereikbaarheid van de hulpdiensten. Communicatie over deze renovaties krijgt ook veel aandacht.

Wij willen het openbaar vervoer behouden en versterken. We zetten in op behoud van weekendmetro, realisatie van een busverbinding door de Blankenburgtunnel en op het rijden van de BOB-bus. Tevens verwachten we oplevering en ingebruikname van het vernieuwde metro- en busstation.

Wij stimuleren het fietsgebruik van onze inwoners. We realiseren goede fietsverbindingen en anticiperen op toenemende drukte op fietspaden. Hoofdroutes en ontsluitingswegen voor de fiets worden zoveel mogelijk in zogenaamd rood asfalt aangelegd. Fietsverbindingen willen we verder ondersteunen door voldoende voorzieningen zoals laadpunten voor elektrische fietsen en drinkwaterpunten.

Iedereen moet veilig kunnen deelnemen aan het verkeer. Bij herinrichting of nieuwbouw wordt daarom - waar passend en wenselijk - een 30 kilometerzone gerealiseerd. We blijven inzetten op het verbeteren van de verkeersveiligheid bij scholen. We hebben ook aandacht voor sluipverkeer en nemen indien nodig passende maatregelen.

Ondernemen en ontspannen
Ontwikkelingen centrum en bedrijventerrein
De ontwikkelingen in het stadscentrum van Spijkenisse hebben geleid tot meer woningen en significante afname van de leegstand in de detailhandel. Wij gaan door met het hart van Spijkenisse meer kloppend maken. Met de vastgoedeigenaren en het BIZ (bedrijveninvesteringszone) zijn afspraken in het Koersdocument vastgelegd hoe het centrum ruimtelijk en functioneel verder te verbeteren. Naast het versterken van het kernwinkelgebied willen we een compacter centrum met meer samenhang creëren met een kloppend hart, dat daardoor aantrekkelijker wordt voor inwoners, bezoekers en ondernemers. Concreet zetten we in op de volgende prioriteiten: Vanuit de rijksregeling Impulsaanpak Winkelgebieden is in de 2e tranche subsidie verleend voor de verbouwing van het Centrum voor de Kunsten, de verbetering van de hoog/laag-verbinding tussen het Uitplein en de Nieuwstraat en de transformatie van De Diamant naar wonen. De Spijkse Trap is een van de projecten die zijn benoemd in het Koersdocument. In 2025 zal hier uitvoering aan worden gegeven. Om het ‘rondje dorp’ weer compleet te maken onderzoeken we een verbinding van de Kopspijker naar het Havenplein. Om dit mogelijk te maken moet in bestaand privaat vastgoed een doorsteek worden gemaakt. Hiervoor is subsidie verkregen in de 3e tranche van de Impulsaanpak Winkelgebieden. Eind 2024 moet duidelijk worden of er een sluitende businesscase is en of er een samenwerkingsovereenkomst kan worden opgesteld. Afhankelijk hiervan zal er in 2025 verder uitvoering gegeven worden aan dit project. Daarnaast zetten we in op verdere verbetering van de uitstraling van de Voorstraat d.m.v. het gevelfonds. In 2025 gaan we verder met de uitvoering van de overige opgaven en projecten benoemd in het Koersdocument. Met ingang van 2021 is de BIZ voor het stadscentrum ingesteld voor een periode van 5 jaar tot en met 2025. Deze periode loopt dus in 2025 ten einde. Om te komen tot een verlenging van de BIZ met ingang van 1 januari 2026 voor weer 5 jaar zal in 2025 een formele besluitvormingsprocedure inclusief draagvlakmeting worden doorlopen.

We zetten in op het met ondernemers versterken van de economische structuur en het economische profiel en op het efficiënter ruimtegebruik op onze bedrijventerreinen. Voor het economisch profiel sluiten we aan bij o.a. het concept Service Valley, zoals beschreven in het rapport Economische Visie Nissewaard (Kuipers, januari 2020) en het Handelingsperspectief bedrijventerreinen (AT Osborne, oktober 2022). In 2025 blijven we onze ondernemers de service verlenen via het ondernemersloket.
In 2023 is het traject gestart voor het beter benutten van de bedrijventerreinen, te beginnen met bedrijventerrein Halfweg-Molenwatering. Vele gesprekken met ondernemers zijn gevoerd, waarmee inzicht is verkregen in de (on)mogelijkheden om al dan niet op termijn het bedrijventerrein intensiever te gaan benutten. De leegstand op Halfweg-Molenwatering is heel laag, waardoor er op korte termijn weinig kansen zijn. Aandacht voor Beter Benutten blijft nodig om in de verdere toekomst kansen te kunnen verzilveren. Voor de verplichte compensatie van het te transformeren bedrijventerrein Haven-Noord worden de plannen verder uitgewerkt voor een (kleine) uitbreiding ten westen van Halfweg-Molenwatering. De BIZ voor het bedrijventerrein-Halfweg Molenwatering loopt in 2025 ten einde. Om te komen tot een verlenging van de BIZ met ingang van 1 januari 2026 voor weer 5 jaar zal in 2025 een formele besluitvormingsprocedure inclusief draagvlakmeting worden doorlopen.

Recreatie
Het Bernissegebied is een recreatiegebied met natuurwaarden, waarbij actievere recreatie en evenementen mogelijk zijn. Uiteraard in balans met de rust- en natuurbeleving van het gebied. In samenwerking met diverse partijen zetten we in op deze ontwikkelkansen van het Bernissegebied. Samen met de verschillende partijen maken we het Bernissegebied meer bekend en beleefbaar. Daarnaast blijven we inzetten op het versterken van de natuurwaarden en de recreatieve functies.
Het bosgebied in de Bernisse wordt gevitaliseerd en uitgebreid. Met oog voor de recreatieve functies. In de Uitwaayer wordt verder gewerkt aan de bosopgave en daarbij de versterking dan wel optimalisatie van recreatieve functies. De mountainbikeroute wordt verder geüpgraded. Ook werken we samen met de gemeenten in de Zuid-Hollandse Delta om de natuur- en recreatieve waarden rondom het Haringvliet te versterken. En participeren we in het Leaderprogramma.

Sport
Bewegen is goed voor je. Het houdt ons fysiek, mentaal en sociaal gezond. Cijfers laten zien dat we enerzijds goed bezig zijn en beschikken over een mooi sportkapitaal, maar anderzijds nog wat te doen hebben. Een beweegvriendelijke leefstijl is geen luxe meer, maar broodnodig om een sterke samenleving te behouden. Het is belangrijk om onze sportieve inzet te koppelen aan bestaande opgaven en op die manier gericht te kunnen werken aan een gezonder en gelukkiger Nissewaard.
We blijven ons inzetten om de algemene sportdeelname te verhogen. Onze focus ligt daarbij op jeugd en kwetsbare inwoners. Het versterken van het aanbod van sport- en beweegvoorzieningen in de buitenruimte draagt hieraan bij. Met verenigingsondersteuning werken we aan een gezond verenigingsleven. Voldoende en kwalitatief goede sportfaciliteiten dragen ook bij aan het sportplezier. Met ons Lokale Sportakkoord II werken we vanuit een netwerk van maatschappelijke organisaties met een sporthart samen aan een sportieve stad waarin iedereen mee kan doen.
De vernieuwde subsidieregelingen sport zijn per 2025 van kracht, waarbij wij rekening houden met een overbruggingsperiode en bieden hier compensatie voor aan.

Kunst en cultuur
Kunst en cultuur zijn van belang vanwege de bijdrage aan het leefklimaat in de kernen en de wijken en vanwege de kansen op ontwikkeling en ontplooiing voor inwoners door middel van cultuureducatie en –participatie. We spannen ons in om verder invulling te geven aan de ambities uit de cultuurnota middels het voortzetten van de ondersteuning van culturele organisaties en initiatieven. Talentontwikkeling blijft daarbij een speerpunt. We actualiseren en implementeren de subsidieregeling voor culturele organisaties. We werken aan goed beheer en onderhoud van kunst in de openbare ruimte waarbij wij zoveel mogelijk het onderhoud bekostigen vanuit bestaande budgetten. Daarnaast starten we met de uitvoering van met een Meerjaren Beheer en Onderhoudsplan. De schouw hiervoor is uitgevoerd. We maken werk van de doorontwikkeling van het Centrum voor de Kunsten (CvdK) in combinatie met mogelijkheden voor oefenruimte voor muzikanten, dj’s en bands. De verbouwing van het CvdK met dit doel is naar verwachting in de tweede helft van 2025 afgerond.

Evenementen
Evenementen horen bij een gemeente en zijn van grote waarde. Het brengt inwoners samen en geeft ze een gevoel van verbondenheid. De gemeente organiseert in 2025 wederom een aantal evenementen. Het Vliegerfestival, Koningsdag, de Sinterklaasintocht in Spijkenisse, Beleef Bernisse en het Spijkenisse Festival zijn de evenementen die de gemeente organiseert. Daarnaast wordt in 2025 een kleine kermis in Spijkenisse gehouden. De selectie hiervoor vindt plaats op basis van aanbesteding.

Leren, participeren en ondersteunen
Toekomstbestendig Sociaal Domein
We blijven de lijnen van het Integraal Beleidskader hanteren, als een kompas dat ons richting geeft naar toekomstbestendigheid. In het beleidskader staat:
·dat we onze inwoners vanuit een positief mensbeeld en vanuit vertrouwen bejegenen;
·dat we kijken naar de in te zetten ondersteuning vanuit drie leidende principes (pijlers), te weten normaliseren, signaleren en integreren;
·dat we sturen op het maximaliseren van het maatschappelijke rendement op de langere termijn;
·dat we bovenstaande altijd bezien in het licht van drie grote opgaven, te weten ‘behouden en
herstellen van bestaanszekerheid’, ‘bevorderen van kansengelijkheid voor kinderen en
volwassenen’ en ‘ondersteunen en faciliteren van inwoners om zelfstandig te kunnen wonen’.

In de Ontwikkelagenda staan vervolgens de concrete doelen, resultaten en inspanningen die we deze collegeperiode willen leveren om het sociaal domein toekomstbestendig te maken.

Samenleving
Gezonde verenigingen, sociale netwerken, ontmoetingen en actieve inwoners vormen de ruggengraat van een sterke samenleving, waar iedereen zich inzet voor elkaar en bijdraagt aan het welzijn van hun omgeving. Professionele organisaties spelen een cruciale rol door deze inzet te versterken en te faciliteren, waardoor een omgeving ontstaat die bevorderlijk is voor het welzijn, een gezonde leefstijl en de ontwikkeling van alle inwoners.

Het team Preventie & Welzijn speelt ook een belangrijke rol in het versterken van de samenleving. Het team werkt volgens de High Five-methodiek, waarbij de thema's bewegen, duurzaamheid, ontwikkeling, sociaal en maatschappelijk centraal staan. Inwoners, scholen, verenigingen, vrijetijdsaanbieders en bedrijven worden met elkaar in contact gebracht, zodat er een sociaal netwerk ontstaat. Daarnaast door initiatieven van inwoners te stimuleren en de samenwerking voortdurend op te zoeken, creëert High Five een samenleving met actieve en betrokken inwoners.

We willen dat iedereen naar vermogen kan meedoen, ongeacht achtergrond of capaciteiten. Problemen worden zoveel mogelijk samen opgelost, en er is passende ondersteuning beschikbaar voor kwetsbare inwoners wanneer dit nodig is. Het versterken van de samenleving gaat hand in hand met andere thema’s binnen het sociaal domein. De thema's waar wij ons de komende tijd op richten om de samenleving te versterken, zijn:

Bewustwordingscampagnes onder de vlag "Samen Opgelost".
Bevorderen van een gezonde leefstijl.
Versterken van het eigen oplossend vermogen en de samenredzaamheid.
Bevorderen van sociale inclusie (inclusie-agenda).
Versterken van bestaande ketens en samenwerking tussen formele en informele organisaties (ketenaanpakken).
Ondersteunen van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties.

Met deze inzet streven we naar veerkrachtige inwoners waarbij iedereen een volwaardige plek heeft en kan bijdragen aan een gezond en sociaal verbonden leven. Wij gebruiken hiervoor zoveel mogelijk de specifieke uitkeringen van het Rijk voor het Gezond en Actief Leven Akkoord en het Integraal Zorgakkoord.

Wmo
We zetten in op het uitbreiden van algemene voorzieningen doordat dagbesteding zoveel mogelijk als algemene voorziening in het basisaanbod wordt uitgevoerd. Doordat we inzetten op de bekendmaking van de sociale kaart (ook onder professionals), kunnen algemene voorzieningen beter worden ingezet.
Gezien de demografische samenstelling van Nissewaard ligt een toename van het aantal Wmo gebruikers in de lijn der verwachting. We focussen ons op het verwijzen van inwoners naar alternatieven voor de ondersteuning vanuit het basisaanbod en we verscherpen de toekenningscriteria tot ondersteuning van de Wmo gebaseerd op de zelfredzaamheid van de inwoner. Het gebruik van zorgtechnologie is hier een onderdeel van, met zowel een preventieve werking als ter ondersteuning van het geven van zorg vanuit de Wmo. We zetten daarbij in op het behouden van het vergroten van de zelfredzaamheid.
We voeren de uitvoeringsagenda uit in opvolging van de Woonzorgvisie 2023 - 2040, waarmee we concrete stappen zetten om beter aan te sluiten bij de woon- ondersteuningsvragen van ouderen en kwetsbare doelgroepen. We werken aan het realiseren van nieuwe opvang- en woonvormen in Nissewaard voor kwetsbare volwassenen zoals flexwonen, begeleid wonen, kortdurende opvang en Housing First.

Centrumtaken Maatschappelijke opvang, Vrouwenopvang en Beschermd wonen
Als centrumgemeente werken we samen met de gemeenten van de regio Zuid-Hollandse Eilanden aan de opvang voor en hulpverlening aan inwoners die dakloos zijn geworden (of dreigen te worden), te maken hebben met huiselijk geweld of vanwege psychosociale problematiek niet zelfstandig kunnen wonen. De zwaarste problematiek valt onder de regionaal georganiseerde opvang en hulpverlening. Maar belangrijk is dat problematiek zoveel mogelijk en tijdig lokaal opgepakt kan worden zodat problemen niet onnodig zwaarder worden. Met de andere gemeenten zorgen we ervoor dat lokale teams en het lokale veld hiervoor voldoende zijn toegerust.

Jeugdzorg
In Nissewaard staan we voor een grote uitdaging t.b.v. jeugdzorg. De kosten voor jeugdhulp blijven landelijk stijgen. Dit zien wij ook in de jeugdhulp- regio Rijnmond en lokaal in Nissewaard. Landelijk heeft het ministerie van VWS daarom de Hervormingsagenda Jeugd ingezet. Dit is een maatregelenpakket om te zorgen dat de meest kwetsbare kinderen hulp kunnen blijven ontvangen en de kosten gaan dalen. In de regio Rijnmond en in Nissewaard zetten we ons in 2025 in om deze maatregelen door te voeren en de beoogde besparingen te bereiken.
De invoering van maatregelen zijn gemeenten deels afhankelijk van de wetgever, zoals bij afbakening van de reikwijdte van de Jeugdwet, maar ook bij opgelegde regionalisering van zorgvormen. Verder zetten we in op ondersteuning en hulp aan kinderen daar te laten plaatsvinden waar dit hoort. Samenwerking met het onderwijs, maar ook met bijvoorbeeld de Wmo en Beschermd wonen op het gebied van de overgang van jeugdigen naar volwassenheid. Tevens wordt ingezet op stevige lokale teams, waar wij in Nissewaard reeds aan voldoen met invoering van de integrale ingang en toegang in 2024.
Naast de invoering van landelijke en regionale maatregelen kijken we ook naar lokale inzet, zoals optimaliseren van het basisaanbod, vergroten van collectieve groepstrainingen, doorontwikkeling van functies als schoolmaatschappelijke werk en samenwerking met huisartsen.

Onderwijs
We voeren onze wettelijke taken uit op het gebied van onder andere leerplicht, kinderopvang, leerlingenvervoer, het tegengaan van voortijdig schoolverlaten en de koppeling tussen onderwijs en zorg voor jeugdigen.
We zetten in op het vergroten van hulp aan kwetsbare kinderen en de begeleiding naar de juiste zorg, waarbij de focus ligt op vroeg signaleren en preventie. Hiervoor hebben we in 2024 een traject gelopen met het onderwijs (leertafels) om te werken aan een afsprakenkader en visie op welke taken horen bij het onderwijs en welke bij de jeugdhulp en waar overlap zit. In 2025 zal uitvoering worden gegeven aan deze visie en afspraken.
We zetten in op gelijke kansen en een doorlopende leer- en ontwikkellijn voor elk kind. Dit doen we o.a. door uitvoering te geven aan het Nationaal Programma Onderwijs (loopt af in 2025) en het aantal VVE-plekken (voorschoolse- en vroegschoolse educatie) te verhogen.
In 2024 hebben we gewerkt aan mogelijkheden om beter te kunnen sturen op de toeleiding naar VVE en zullen we dit implementeren in 2025. We voorkomen en bestrijden onderwijsachterstanden. Dit doen we door in te zetten op professionalisering in de kinderopvang en het onderwijs waarbij aandacht is voor werken met kinderen met taalachterstanden en door ouders hier meer bij te betrekken.

Een goede aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt vergroot de kans op het verkrijgen van passend werk, zodat leren loont. Het voortzetten van een plan voortijdig schoolverlaters, het voorschoolse ondersteuningsveld en de doorgaande leer- en ontwikkellijn helpen hierbij. Ook blijven we in 2025 intensief leerlingen begeleiden door een doorstroom-coach, om voortijdig schoolverlaten te beperken.

Onderwijshuisvesting
Nissewaard werkt samen met onderwijs aan een grote vervangingsopgave met betrekking tot de onderwijshuisvesting, vooral in het primair onderwijs. Niet alleen vanwege de ouderdom van de bestaande gebouwen, maar ook vanwege de toenemende ruimtevraag door groei van het aantal leerlingen. Voor het primair onderwijs hebben we samen met de vijf schoolbesturen een nieuw Integraal Huisvestingsplan opgesteld (IHP 2023-2042 Primair onderwijs), met een financiële doorkijk naar de komende 20 jaar. Voor de komende drie jaar is door de raad extra budget beschikbaar gesteld om een goede start te kunnen maken aan deze grote opgave. Dit extra budget is bedoeld voor de investeringen t/m 2026, conform de programmering genoemd in het door de raad vastgestelde IHP.

Voor het voortgezet onderwijs lopen twee concrete nieuwbouwprojecten (MY college en de Penta mavo) vanuit het huidige IHP voortgezet onderwijs (2018). Een herijking van dit IHP is onlangs opgestart met de drie schoolbesturen Galilei, CVO en Yulius Onderwijs.

Voor de nog te realiseren grotere nieuwbouw- en renovatieprojecten van schoolgebouwen (zowel primair als voortgezet onderwijs) is integraliteit in relatie tot (geplande) gebiedsontwikkelingen in de verschillende wijken het uitgangspunt. Hierbij wordt met name de verbinding gezocht met andere maatschappelijke partners in de wijk en met het programma Nissewaard naar 2040. Onder andere hiervoor zijn extra middelen beschikbaar gesteld door de raad. Zo zijn er plannen ontwikkeld voor herinrichting van het gebied rondom de Heijwegenlaan, Sterrenkwartier en Elementen-Schenkel, waar huisvesting onderwijs een onderdeel van uitmaakt. Dezelfde integrale insteek geldt ook voor de nieuwbouw- en renovatieprojecten van het nieuwe IHP PO 2023-2042. Denk hierbij met name aan de wijken Noord, Centrum, Akkers en Waterland.

Armoedebeleid
Bestaande zorgen zoals groeiende armoede en een stijgende inflatie zien wij niet op korte termijn verminderen. De focus ligt daarom op voldoende inkomen, voorkomen van schulden en het actief kunnen meedoen in de samenleving ongeacht het inkomen.

We zetten onze aanpak op preventie van schulden en armoede, energiearmoede en kansenongelijkheid door. Hiervoor gaan we onder andere langs bij en werken we in ieder geval samen met scholen, wijkcentra en ouderenzorg. We blijven dus investeren in de samenwerking met onze (keten)partners.

De verwachting is dat door de hoge inflatie meer inwoners onder de armoedegrens komen en er een groter beroep wordt gedaan op de schuldhulpverlening. Dit houden we nauwlettend in de gaten en indien nodig passen we ons beleid hierop aan. We blijven inzetten op het behalen van een groot bereik onder zowel jongeren als volwassenen waarbij rekening wordt gehouden met het verschil in doelgroep en wijze van benaderen. We plegen inzet op het versimpelen van onze werkwijze. Zo verstrekken wij, waar mogelijk, de Individuele Inkomenstoeslag ambtshalve. Tevens blijven we de gedupeerde gezinnen die in de problemen zijn gekomen door de toeslagenaffaire ondersteunen.

Werk en inkomen
De Participatiewet is in beweging! Er zijn 7 verschillende wetsvoorstellen in routing die ervoor moeten zorgen dat de menselijke maat de boventoon voert. Hier zullen wij als gemeente uitvoering aan moeten gaan geven. Ons doel blijf echter gelijk, de juiste ondersteuning voor onze inwoner.

We willen dat iedereen op een gelijke manier kan meedoen. Bestaanszekerheid is cruciaal voor het welbevinden van mensen. Wij vinden het dan ook belangrijk dat mensen door middel van duurzaam betaald werk voor hun eigen inkomen kunnen zorgen. Niet voor iedereen is dat echter (meteen) mogelijk. In die situaties zetten wij middelen in ten bate van toeleiding naar (betaald) werk of perspectief op werk onder andere door (arbeids)ontwikkeling. Waar ook dit perspectief er (nog) niet is bieden wij ondersteuning ter bevordering van de situatie van inwoners.

Concreet zetten we in op het beperken van de instroom, onder andere door waar mogelijk in te zetten op preventie, en het vergroten van uitstroom. De ondersteuning aan jongeren intensiveren wij door de doorontwikkeling van het jongerenpunt.

We zijn er trots op dat wij hoge uitstroomcijfers van uitkeringsgerechtigden hebben. Deze lijn willen wij doorzetten in het belang van onze inwoners, werkgevers en gemeentefinanciën.

Acute zorg
Het Integraal Zorgakkoord (IZA) biedt ons richtlijnen voor het beter organiseren van (acute) zorg en het stimuleren van preventieve maatregelen om de gezondheid van onze inwoners te bevorderen. Hiervoor zoeken wij samenwerking met zorgaanbieders, zorgverzekeraars en het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ). We werken nauw samen met de gemeenten Voorne aan Zee en Goeree-Overflakkee om toegankelijke acute zorg te garanderen, mede ondersteund door het Spijkenisse Medisch Centrum (SMC). Deze samenwerking stelt ons in staat om gezamenlijk effectieve oplossingen te realiseren en de zorg toegankelijk, passend en kwalitatief te houden.