Werk, inkomen, inburgering en armoedebeleid

Financiële toelichting

Naast de loon- en prijsstijging 2025 en de vastgestelde begrotingswijzigingen lichten wij bijgaande financiële verschillen op dit thema toe.

• Financiële toelichtingen

Uitkeringen in het kader van de Participatiewet, IOAW, IOAZ en de Bbz 2004
In de perspectiefnota 2025 zijn de aantallen uitkeringen geactualiseerd op basis van de laatste realisatiecijfers. De aantallen uitkeringen zijn iets lager dan begroot.Net als in de vorige begroting wordt in de begroting 2025-2028 voor de uitkeringen in het kader van de participatiewet, uitgegaan van een gelijkblijvend aantal. Het aantal IOAW-uitkeringen (Inkomensvoorziening voor oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers) is in 2023 wederom gedaald. De daling zal zich de komende jaren waarschijnlijk gaan doorzetten. De IAOZ uitkeringen (Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen) blijven stabiel.  De BUIG-budgetten in de begroting 2025-2028 zijn gebaseerd op de volgende aantallen, waarbij de prognose van het budget per jaar gebaseerd is op het gemiddelde van de stand van 1 januari en de stand van 31 december.

Loonkostensubsidie

In de perspectiefnota 2025 zijn de aantallen loonkostensubsidies geactualiseerd op basis van de realisatie en de nieuwste prognoses. De prognose voor de loonkostensubsidies bedraagt vanaf 2024 € 1.675.000 structureel.

Gebundelde uitkering BUIG

In dit thema wordt de gebundelde uitkering (BUIG) van het Rijk geraamd, voor het bekostigen van de uitkeringen in het kader van de participatiewet, IOAW, IOAZ en BBZ 2004 (levensonderhoud startende ondernemers) en voor de inzet van loonkostensubsidies. De baten in 2025 zijn geraamd op € 38,5 miljoen. In de perspectiefnota 2025 is de prognose voor het laatst bijgesteld. Eind september 2024 volgt de definitieve toekenning van het BUIG budget voor 2024 en de voorlopige toekenning van het BUIG budget voor het jaar 2025.  

Re-integratie budget
Voor de jaren 2024 en 2025 is per jaar incidenteel € 500.000 extra budget beschikbaar gesteld voor het budget re-integratie. In 2023 heeft de gemeente Nissewaard een bedrag van € 275.000 ontvangen voor het project Jelloo jongeren. Hierbij gaat het om middelen vanuit de regio voor de uitvoering van het programma jeugdwerkloosheid, het betreft re-integratiemiddelen. Het project Jelloo jongeren wordt uitgevoerd in 2024, de middelen zijn, via de reserve sociaal domein, overgeheveld naar 2024.

ESF-subsidie
In 2023 heeft de gemeente Nissewaard bijna € 1,4 miljoen ontvangen aan ESF-subsidie tbv re-integratie en arbeidsparticipatie. Van de € 1,4 miljoen is € 400.000 toegevoegd aan de stelpost sociaal domein, omdat eerder middels een voorfinanciering ad. € 400.000 hierop een beroep is gedaan betreffende inhuur bij het cluster Werk en Inkomen. De resterende middelen zijn, via de reserve sociaal domein, overgeheveld naar 2024 om dit te kunnen inzetten voor tijdelijke formatie om onder meer de uitstroom uit de uitkering te bevorderen en personen in de bijstand een ontwikkelstap te laten maken.

Bijzondere bijstand
Het kabinet heeft in totaal € 200 miljoen voor de jaren 2022 tot en met 2024 beschikbaar gesteld om een stapeling van sociale en maatschappelijke problemen als gevolg van de hoge inflatie te voorkomen. Voor Nissewaard betekent dit dat het budget in de begroting 2024 incidenteel € 270.000 hoger is dan het budget vanaf 2025.

Energietoeslag
In de begroting 2024 zijn incidentele middelen ad € 890.000 geraamd voor de energietoeslag. De middelen zijn overgeheveld vanuit 2023, via de reserve sociaal domein. Het uitbetalen van de energietoeslag 2023 heeft voor een deel (2^e tranche) plaatsgevonden in 2024.

Rotterdampas

In de perspectiefnota 2025 is als bezuinigingsmaatregel opgenomen dat de vergoeding van retail en OV, gekoppeld aan de Rotterdampas per 2025 komt te vervallen. Dit betekent dat het budget Rotterdampas per 2025 € 100.000 lager is geraamd.

Opvang vluchtelingen Oekraïne

Voor de opvang Oekraïners zijn op dit moment drie locaties in gebruik (Bliekstaat 5, Molendijk te Zuidland en de Wieldijk te Heenvliet). De bliekstraat 5 wordt eind 2024 begin 2025 gesloten en vervangen door de Bliekstraat 4. De vergoeding per gerealiseerde opvangplek per dag is in 2024 bepaald op € 61 per dag. Hier moeten alle exploitatiekosten van de opvanglocaties en de personele lasten uit worden voldaan. Daarnaast ontvangt de gemeente een vergoeding voor de kosten voor het leefgeld en voor realisatie en/of aanpassing van de opvanglocaties een transitievergoeding. De vergoeding per gerealiseerde opvangplek per dag is voor 2025 nog niet duidelijk. Dat maakt ook dat een raming voor 2025 nu nog lastig is. Bij een eerstvolgende tussenrapportage zou hierover meer duidelijkheid moeten zijn en kan de begroting ingevuld kunnen worden.

GR Voorne Putten Werkt
De GR Voorne-Putten Werkt is gericht op de uitvoering van de gemeentelijke taken op het gebied van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en de Participatiewet. De jaarlijkse bijdrage bestaat uit de Wsw-middelen uit de integratie uitkering participatiewet en een aanvullende bijdrage van de gemeenten Nissewaard en Voorne aan Zee. De aanvullende bijdrage is afhankelijke van de kostprijs per SE (standaard-eenheid). De totale bijdrage aan de BV Voorne Putten Werkt bedraagt in 2024 € 9,8 miljoen. De kostprijs per SE is voor 2025 nog niet vastgesteld.  Nadere besluitvorming hierover volgt nog. In de begroting 2025 is vooralsnog rekening gehouden met bijdrage van € 9,8 miljoen in 2025.
In de meicirculaire 2024 is incidenteel € 658.000 beschikbaar gesteld in 2024 voor infrastructuur sociale werkbedrijven.

SPUK Wet Inburgering
Vanwege overheveling van budget vanuit 2023 is het budget SPUK Wet Inburgering in 2024 incidenteel € 840.000 hoger. Gemeenten ontvangen via een Specifieke Uitkering van SZW middelen voor de bekostiging van inburgeringsvoorzieningen. De activiteiten die hiervoor in 2023 zijn uitgevoerd (zoals de leerroutes en maatschappelijke begeleiding) lopen door in 2024.

Schuldhulpverlening
Vanwege overheveling van budget vanuit 2023 is het budget voor schuldhulpverlening in 2024 incidenteel € 185.000 hoger. In de meicirculaire 2023 is een incidenteel ontvangen voor dienstverlening aanpak schulden. Gemeenten zetten deze middelen in om aan de slag te gaan met de prioriteiten van de Aanpak geldzorgen, zoals het verdubbelen van het gebruik van de schuldhulpverlening en het tegengaan van kinderarmoede.

Garantiebanen
Momenteel zijn er meer mensen met een garantiebaan bij de gemeente aan het werk dan daarvoor budget beschikbaar is. Het is de bedoeling om de komende jaren geleidelijk dit terug te brengen tot het niveau waar budget voor beschikbaar is. Hiervoor zijn in de Perspectiefnota 2025 al middelen beschikbaar gesteld (knelpunt).

• Taakstellingen

In het thema Werk, inkomen, inburgering en armoedebeleid zijn de volgende taakstellingen opgenomen.

Hieronder worden de taakstellingen in het thema Werk, inkomen en armoedebeleid toegelicht.

1. Collectieve ziektekostenverzekering

Voor deze besparing wordt er voorgesteld om een staffel in te bouwen gebaseerd op het inkomen van een inwoner voor de gemeentelijke bijdrage op de collectieve ziektekostenverzekering. Dit houdt in dat de gemeentepolis komt te vervallen voor inwoners met een inkomen tussen de 120% en 130% van de bijstandsnorm. De gemeentelijke  bijdrage van de ziektekostenverzekering verder te verlagen voor inwoners met een inkomen tussen 110% van de bijstandsnorm en 120%. Eveneens de bijdrage te verlagen voor inwoners met een inkomen tussen 100% en 110% van de bijstandsnorm. Het genoemde bedrag betreft overigens de netto besparing indien de collectieve ziektekostenverzekering wordt beperkt. Dit betekent namelijk dat voor medisch noodzakelijke kosten een groter beroep wordt gedaan op bijzondere bijstand, waardoor op dat budget de uitgaven stijgen. Tevens kost het meer uitvoeringskosten hetgeen ook bekostigd moet worden. Naar schatting levert het beperken van deze minimaregeling tussen € 181.000 en ca € 331.000 netto op. Omdat de collectieve ziektekostenverzekering al vele jaren bestaat, is een exacte inschatting van de netto besparing niet goed mogelijk.

2. Persoonlijk minimabudget

Ruim 2.500 volwassen langdurig minima maken gebruik van de individuele inkomenstoeslag (IIT) en ontvangen jaarlijks € 250. Indien deze toeslag met € 100 wordt verminderd, levert dit € 250.000 op. Ongeveer 350 ouderen maken gebruik van de regeling energiebijdrage ouderen. Deze toeslag betreft € 250 per jaar. Als ook deze met € 100 wordt verminder levert dit € 35.000 op. In totaal wordt hiermee een besparing gerealiseerd van € 285.000.

3. Subsidies preventie & armoede

Subsidies diverse SD

In het pakket met bezuinigingsvoorstellen met betrekking tot Werk, inkomen, inburgering & armoedebeleid, zijn enkele voorstellen opgenomen ten aanzien van het beperken van te verstrekken subsidies. De verwachting is dat voor een bedrag van € 8.000, dit reeds met ingang van 2025 kan worden ingevoerd. Het college heeft in dit verband besloten de subsidies voor 2025 niet te indexeren. Hierover zal nog nader worden geadviseerd.

Subsidie Preventie armoede en schuldbemiddeling

Bij een halvering van dit budget zal de subsidie aan jeugdfonds sport en cultuur en stichting leergeld verminderen en kunnen derhalve minder kinderen van minima ouders sporten of deelnemen aan culturele activiteiten en/of schoolspullen krijgen. Daarnaast zullen organisaties als de voedselbank, humanitas hulp bij administratie en budgetmaatjes minder subsidie krijgen. Om meer dan 5% bezuiniging mogelijk te maken, heeft het college besloten hiertoe voor 1 juni aan de organisaties die vallen onder de desbetreffende subsidieregeling een beschikking te sturen waarin de aankondiging wordt gedaan dat de subsidies worden afgebouwd, alsmede voor 2025 de subsidie niet wordt geindexeerd.

4. Taakstelling Voorne Putten Werkt

Gezien de omvang van de bezuinigingen waar Nissewaard (en andere gemeenten) zich voor gesteld zien, ligt het in de lijn dat ook de Gemeenschappelijke regelingen hier een bijdrage aan leveren.

5. Anti-discriminatie

Dit betreft een bezuiniging op het budget voor anti-discriminatie en regenbooggelden. Deels is dit wel een wettelijk verplichte taak (anti-discriminatievoorziening). Dit betreft een subsidie aan Radar voor uitvoering gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen en preventietaken. De regenbooggelden worden elk jaar variabel ingezet voor activiteiten op het gebied van LHTBI beleid.

6. Adviesraad SD

Voorgesteld wordt om de onderbesteding vrij te laten vallen. Voor het resterende deel moet, in afstemming met de Adviesraad Sociaal Domein, een oplossing worden gevonden.

7. Subsidie minderheden

Dit betreft de maximale besparing op dit subsidiebudget. Dit zijn subsidies aan verschillende organisaties die activiteiten inzetten ten behoeve van integratiebevordering en sociaal cultureel werk. Met een halvering van het budget krijgen organisaties minder subsidie en kunnen minder activiteiten uitvoeren.